Automatiseren daglichtberekening conform NEN 17037

BIM/GIS

Wij zijn trots om een nieuw onderzoek aan onze projecten te introduceren: een script met een automatische daglichtfactorberekening in de software Revit, gemaakt met Grasshopper.

De overstap van NEN 2057 naar NEN 17073 moderniseert de Nederlandse bouwsector, met een herziene focus op daglichttoetreding in gebouwen. Deze nieuwe norm maakt gebruik van geavanceerde berekeningen en software om betere besluitvorming en optimalisatie van daglichttoetreding mogelijk te maken. Het bevordert gezondere leefomgevingen en stimuleert het gebruik van innovatieve digitale technologieën. Deze norm benadrukt de continue evolutie van de bouwsector, waarin duurzaamheid en digitale technologieën een centrale rol spelen.

Het script, ontwikkeld met Grasshopper, biedt een gebruiksvriendelijke en efficiënte manier om de nieuwe NEN norm over daglicht toe te passen. Met het script kunnen ontwerpers en bouwers snel verschillende scenario’s voor daglichtanalyse genereren en evalueren, wat tijd en kosten bespaart. Het script biedt ook de mogelijkheid om te experimenteren met verschillende ontwerpopties om het gebouw te optimaliseren.

We zijn ervan overtuigd dat dit script een waardevolle tool zal zijn voor professionals in de bouwsector die streven naar duurzame, energie-efficiënte en gezonde gebouwen. Het zorgt ook voor een drempelloze overgang naar de implementatie van de nieuwe norm.

Over het script

De tool is ontwikkeld als onderdeel van een onderzoeksproject naar het automatisch kunnen uitvoeren van een daglichtfactor analyse volgens de NEN 17037 in de softwareapplicatie Revit. Het script is een gemakkelijke manier om relevante informatie over daglichtkwaliteit uit BIM-modellen te halen en deze informatie terug te koppelen naar het model voor verdere analyse. Dit maakt het mogelijk om snel wijzigingen aan te brengen in het ontwerp als dat nodig is om aan de nieuwe normen voor daglichtkwaliteit te voldoen.

Gebruiksvriendelijkheid

De tool is ontworpen met gebruiksvriendelijkheid in gedachten. Het script is zelfstandig interpreteerbaar, waardoor gebruikers geen uitgebreide kennis nodig hebben van daglichtberekeningen of grasshopper om het te kunnen gebruiken. Bovendien is een handleiding geschreven en een video gemaakt om gebruikers te helpen bij het gebruik van de tool. Dit ondersteunende materiaal is ook intern getest op gebruiksvriendelijkheid en of het script gemakkelijk toepasbaar is op andere projecten.

Workflow

De tool die in deze tekst wordt besproken, automatiseert een proces in Revit via de Honeybee software, wat een daglichtfactoranalyse mogelijk maakt zonder gegevensverlies uit het BIM-model. Hierbij worden de volgende stappen genomen:

1. Revit-elementen worden uitgelezen en omgezet naar Honeybee-geometrie die Radiance kan interpreteren. Dit omvat geometrie van elementen, categorieën en bouwfysische eigenschappen.

2. De vereisten voor ruimtes in het Revit-model worden gespecificeerd, waaronder de geometrie en of de ruimte getest moet worden of niet.

3. Het Honeybee-model wordt gevormd door de omgezette Revit-elementen, welke vervolgens worden gebruikt voor analyse.

4. De analyse wordt uitgevoerd met behulp van de Daylightfactor analysis-component en gespecificeerde Radiance parameters.

5. De resultaten van de analyse worden geëxporteerd en vervolgens bewerkt voor weergave in Revit.

6. De verwerkte resultaten worden in de parameters van de ruimtes teruggestuurd naar Revit, zodat het BIM-model alle informatie van de simulatie bevat.

7. De resultaten worden weergegeven in de vorm van een heatmap, deze word omgezet naar een directshape en met behoud van de juiste kleuren gestuurd naar het Revit model.

8. Flexibele parameters zijn ingebouwd in de tool om weerstand te bieden tegen eventuele toekomstige wijzigingen in normen.

Laatste versie (Versie 1.1)

Dit is de meest uitgebreide editie van het script, ondersteund door zowel een handleiding als een instructievideo. Ter afronding van een stageopdracht is er tevens een onderzoeksrapport geschreven dat dieper ingaat op de ontwikkeling van het script.

Deze versie van het script biedt de mogelijkheid om de berekende waarden per rekenpunt weer te geven in zowel 2D- als 3D-weergaven.

Daarnaast is het script gevalideerd op basis van een model aangeleverd door een marktpartij. Dit vereiste diverse aanpassingen, met name bij het omzetten van de Revit-glaspanelen naar Rhino-oppervlakken, zodat Honeybee deze kan gebruiken.

Knowledgebase bestanden

AUTOMATISEREN DAGLICHTBEREKENING CONFORM NEN 17037

Toekomstige ontwikkelingen:

We blijven werken aan verdere verbeteringen. We kijken namelijk naar manieren om automatische conversie naar een Honeybee-model mogelijk te maken door middel van Speckle, gbXML of IFC, zodat validerende partijen geen Revit licenties hoeven aan te schaffen. Bovendien zijn een hoop andere onderzoeken gaande in het lab dus kijk ook op de andere project pagina’s.

Versie 1.0

Er is een nieuwe functie geïntroduceerd waarmee gebruikers daglichtresultaten naar Revit kunnen terugkoppelen als DirectShape. Om gebruikers te ondersteunen bij het implementeren van het script in hun project, is er een handleiding opgesteld. Daarnaast is er een script beschikbaar gesteld dat automatisch de benodigde parameters aan hun Revit-project kan toevoegen.

Download versie 1.0 van het script uit de knowledge base en deel uw ervaringen met ons!

Beta Versie

Een eerste versie van het script uit de test fase is beschikbaar gesteld in de knowledgebase van het DD-Lab.